LL.M. (łac. legum magister – magister prawa) to zazwyczaj roczne podyplomowe studia prawnicze ogólne lub specjalistyczne. Rozmaite uczelnie na całym świecie oferują szeroką gamę specjalizacyjnych programów LLM, które można realizować w różnorodnych trybach, poczynając od kursów internetowych (online LLM) a kończąc na pełnowymiarowych rocznych studiach (full time LLM). Programy LL.M różnią się między sobą także długością trwania programu oraz obszarem tematycznym. Obecnie istnieje kilkadziesiąt programów specjalizacyjnych LLM, więc każdy aplikujący może znaleźć kurs zgodny z jego zainteresowaniami. W niniejszym wpisie przybliżymy na co warto zwrócić uwagę aplikując na program LLM. Podejmując decyzję warto naszym zdaniem zastosować następujące kryteria:
- Zakres przedmiotowy zgodny z zainteresowaniami
- Prestiż i położenie uczelni
- Tryb i długość programu
- Kryteria wstępne
- Kwestie finansowe, a w szczególności program stypendialny
Zakres przedmiotowy zgodny z zainteresowaniami
Wybór programu LLM powinien być podyktowany przede wszystkim zainteresowaniami i przyszłymi planami zawodowymi lub akademickimi aplikującego. Obecnie wiele uczelni poza ogólnym programem LLM (general LLM) oferuje od kilku do kilkunastu specjalizacyjnych programów. Do najpopularniejszych programów należą następujące kursy: prawo własności intelektualnej, alternatywne metody rozwiązywania sporów, praw człowieka, międzynarodowe prawo prywatne/biznesowe, prawo europejskie. Na niektórych uczelniach organizowane są LLM o bardziej egzotycznej i niszowej tematyce np. prawo morza, prawo lotnicze czy prawo kosmosu. W przypadku osób, które zorientowane są na pogłębianie kariery naukowej lub zawodowej w konkretnym sektorze albo w szczególnej gałęzi prawa najlepszym wyborem będzie wybór LLM specjalizacyjnego, zgodnego z ich zainteresowaniami. W wypadku osób, które jeszcze nie podjęły decyzji co do swojej przyszłości albo wahają się między kilkoma możliwości wybór ogólnego LLM wskazana będzie aplikacja na LLM general.
Aby ułatwić państwu wybór poniżej prezentujemy listę obecnie istniejących programów specjalizacyjnych LLM:
PRAWO PRYWATNE:
- Prawo gospodarcze i handlowe
- Prawo spółek
- Prawo konkurencji
- Prawo konsumenckie
- Prawo komercyjne
- Prawo bankowe
- Prawo cywilne
- Prawo rodzinne
- Prawo medyczne
- Prawo biotechnologiczne
- Prawo własności intelektualnej
- Prawo nowych technologii
- Prawo nieruchomości
- Prawo mody/ Prawo i moda
PRAWO PUBLICZNE:
- Prawo finansowe
- Prawo bezpieczeństwa
- Prawo upadłościowe
- Prawo podatkowe
- Prawo pracy
- Prawo ubezpieczeń społecznych
- Prawo karne
- Kryminologia
- Kryminalistyka
- Prawo antymonopolowe
- Prawo lotnicze
- Prawo kosmosu
- Prawo konstytucyjne
- Prawo administracyjne
- Prawo bezpieczeństwa wewnętrznego
- Prawo środowiska
- Prawo dotyczące żywności
- Prawo telekomunikacyjne
PRAWO MIĘDZYNARODOWE:
- Prawo międzynarodowe
- Prawo międzynarodowe publiczne
- Prawo międzynarodowe prywatne
- Międzynarodowe prawo handlowe
- Międzynarodowe prawo podatkowe
- Prawo środowiska
- Prawa człowieka
- Prawo azylowe/migracyjne
- Prawo amerykańskie
- Prawo europejskie
- Prawo azjatyckie
- Prawo krajowe dla danego państwa np. niemieckie, chińskie, francuskie etc.
- Prawo międzynarodowe podatkowe
- Prawo morza
- Prawo mediów/Prawo i media
INNE:
- Alternatywne metody rozwiązywania sporów
- Adwokatura, występowanie przed sądem
- Filozofia prawa
- Etyka prawnicza
- Bioetyka prawnicza
- Prawo religijne lub konkretnej religii - np prawo islamu, prawo kościelne
- Prawa mniejszości (kobiet, upośledzonych i chorych, transgender, nieheteroseksualnych)
- Prawo i historia
- Prawo i kultura
- Prawo i tradycja
- Logika
Prestiż i położenie uczelni
Po wyborze kierunku, korzystając z wyszukiwarek internetowych lub strony llm-guide.com aplikujący można znaleźć uczelnie, które prowadzą program LLM o szukanej tematyce, która go interesuje. Każda uczelnia prowadząca program LLM ma także w swojej ofercie LLM o charakterze ogólnym. Znalezione uczelni proponujemy porównać w rankingu szanghajskim pod względem kierunku prawa oraz pod względem popularności wedle rankingu prowadzonego przez LLM Studies (link do strony). Naturalnie warto wybrać uczelnie, które plasują się na czele listy, ponieważ uzyskanie tytułu magistra w jednej z najbardziej prestiżowych uniwersytetów na świecie poprawi pozycję aplikującego na rynku pracy, uatrakcyjni jego CV i wyróżni jego zgłoszenie na tle innych kandydatów. Należy jednak pamiętać, że miejsce w rankingu to nie wszystko. Przy wyborze uniwersytetu warto zastanowić się także nad państwem, w którym się znajduje i położeniem samej uczelni. Polecamy wybierać nowe państwa i poznawać nieznane dotąd kultury i języki.
Tryb i długość programu
Kryteria różnicujące różnorodne programy LLM stanowią niewątpliwie tryb i okres trwania kursu. Kursy mogą się różnić nie tylko pomiędzy różnymi uniwersytetami, ale także w ramach jednej uczelni. Dla Przykładu Berkley Law School University of California oferuje 4 rodzaje programów LLM pod względem tylko samego trybu i okresu trwania:
- Professional Track, który odbywa się przez 2 kwartały letnie stacjonarnie na uczelni.
- Wersja hybrydowa, która polega na uczestnictwie w zajęciach w formie online przez 2 kwartały oraz w formie stacjonarnej na uczelni przez 1 kwartał letni.
- Wersja tradycyjna, która trwa 9 miesięcy i odbywa się na uczelni.
- Thesis Track, który podobnie jak wersja tradycyjna odbywa się na uczelni i trwa 9 miesięcy, a po ukończeniu kursu uczestnicy angażują się w prace badawcze.
W przeważającej większości przypadków długość trwania programów LLM waha się od 9-10 miesięcy do 2 lat. Najbardziej popularna jest tradycyjna wersja 9,5 miesięczna i odbywająca się w całości na uczelni. Jeśli chodzi o tryby zajęć mogą się one w całości odbywać na uczelni przez cały okres trwania programu, mogą się odbywać także całkowicie zdalnie lub w formie zjazdowej (np. w cyklach 2 miesięcy online i 1 miesiąca na uczelni). Możliwe jest również połączenie wskazanych form. Decydując się na program LLM warto przemyśleć ile czasu można realnie poświęcić na kurs oraz czy połączyć go z pracą decydując się na formę online lub hybrydową czy raczej pozostać przy tradycyjnej akademickiej formie.