Jak przebiega proces nostryfikacji zagranicznych dyplomów?
Nostryfikacja dyplomu krok po kroku
Post Gościnny |
2024-06-13
Wymóg nostryfikacji nie dotyczy matur wydanych w UE lub EOG.
Wiele dwustronnych umów wyklucza uznawanie dyplomów medycznych.
W 2004 roku Polska wystąpiła z Konwencji Praskiej, co przywraca obowiązek nostryfikacji niektórych dyplomów.
Na czym polega nostryfikacja dyplomu i stopni?
Nostryfikacja polega na ujednoliceniu zdobytych za granicą dyplomów i tytułów naukowych do polskich standardów. Robi się to zazwyczaj po to, by kontynuować edukację (np. podjąć studia II stopnia) lub znaleźć zatrudnienie w Polsce.
Czasami wymóg nostryfikacji nie obowiązuje. Dzieje się tak w następujących przypadkach:
dany dokument jest uznawany na mocy prawa (ustawa o systemie oświaty) – są to np. świadectwa „maturalne” (po szkole średniej) wydane w UE, EOG lub OECD oraz dyplomy IB lub EB (tzw. międzynarodowa/europejska matura);
wykształcenie/dyplom zostały zdobyte w kraju, z którym Polska zawarła umowę dwustronną – są to m.in. Ukraina, Francja, Rosja, Czechy czy Austria;
wykształcenie/dyplom uzyskało się w jednym z państw będących stronami konwencji międzynarodowych (Lizbońskiej lub Praskiej).
Jak widać, polityka zagraniczna w wielu przypadkach ujednoliciła system edukacji. Pozwala to na swobodne przemieszczanie się w celu kontynuowania kariery naukowej lub zawodowej. Kandydaci zagraniczni i „miejscowi” mają równe szanse w procesie rekrutacji, np. na studia czy określone stanowisko.
Z którymi krajami Polska zawarła umowy uznawalności kształcenia?
Jak podaje gov.pl, Polska – na mocy umów międzynarodowych – uznaje dokumenty o wykształceniu z następujących państw:
Armenia,
Austria,
Białoruś,
Bośnia i Hercegowina,
Bułgaria,
Chiny,
Chorwacja,
Czechy,
Estonia,
Francja,
Kazachstan,
Kirgistan,
Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna,
Kuba,
Libia,
Litwa,
Łotwa,
Macedonia,
Mołdawia,
Mongolia,
Niemcy,
Rosja,
Rumunia,
Serbia i Czarnogóra,
Słowacja,
Słowenia,
Syria,
Tadżykistan,
Ukraina,
Uzbekistan,
Węgry,
Wietnam.
Dokładne przepisy dotyczące nostryfikacji w danym państwie są opisane na wyżej wymienionej stronie.
Jeśli chodzi o umowy dwustronne i konwencje międzynarodowe, istnieją pewne wyjątki, które jednak zobowiązują do nostryfikacji dyplomu/wykształcenia.
Kiedy potrzebna nostryfikacja?
Z obowiązku nostryfikacji zwalniają umowy dwustronne i konwencje narodowe, ratyfikowane przez Polskę. Należy jednak bliżej im się przyjrzeć, aby upewnić się o dopełnieniu wszelkich formalności związanych z ujednoliceniem zagranicznego wykształcenia/dyplomu.
Umowy dwustronne
Tego typu umowy zostały zawarte z wieloma krajami, nie tylko w Europie, ale i w Azji (np. Wietnam, Kazachstan, Armenia), Afryce (Libia) i Ameryce Północnej (Kuba). Wiele z nich wyklucza jednak uznawanie dyplomu architekta i medycznych:
lekarza,
dentysty,
farmaceuty,
pielęgniarki,
położnej,
weterynarza.
Tego typu umowy zostały zawarte m.in. z Ukrainą, Słowacją i Węgrami. Oznacza to, że mimo obowiązujących przepisów, wykształcenie medyczne i uprawnienia architektoniczne należy nostryfikować.
Konwencje międzynarodowe
Strony konwencji międzynarodowych są zazwyczaj zwolnione z obowiązku nostryfikacji. Należy jednak pamiętać, że Polska była, lecz już nie jest jedną ze stron Konwencji Praskiej. Oznacza to, że tylko wykształcenie/dyplomy uzyskane w latach 1972-2004 są uznawane jako równoważne. Wypowiedzenie Konwencji przez rząd RP przywróciło wymóg nostryfikacji.
Nieaktualna współpraca
Podstawą prawną wielu umów międzynarodowych (np. z Armenią, Kazachstanem, Litwą) jest nieobowiązująca już Konwencja Praska. Jeśli porozumienia nie zostały wznowione po 2004 roku, zwolnienie z nostryfikacji dokumentów/wykształcenia uzyskanych po tym terminie jest nieaktualne.
Obowiązujących przepisów na temat nostryfikacji można szukać na stronie gov.pl.
Jak przebiega nostryfikacja dyplomu?
Wniosek o nostryfikację dyplomu/stopnia naukowego można złożyć w uczelni, której kategoria naukowa w danej dyscyplinie jest wyższa, niż B+. A+ to poziom wiodący, B to zadowalający z zaleceniem poprawy, natomiast C – niezadowalający.
Chcesz nostryfikować swój dyplom?
Możemy Ci w tym pomóc!
Postępowanie nostryfikacyjne bywa skomplikowane; warto skorzystać ze wsparcia.
Nostryfikacja pozwala kontynuować studia lub podjąć pracę w określonym zawodzie.
Nostryfikacja trwa najczęściej do 90 dni od złożenia wniosku.
Doświadczeni doradcy. Pomoc w skompletowaniu potrzebnych dokumentów. Indywidualne konsultacje.
Oceny te są przyznawane w ramach ewaluacji działalności naukowej. Obecna rozpoczęła się 1 stycznia 2022 roku i bada postępy polskich uczelni w latach 2017-2021. Jej wyników należy spodziewać się w połowie czerwca 2022. Informacji o kategoriach naukowych poszczególnych jednostek należy szukać na oficjalnych stronach internetowych polskich uczelni.
Do wniosku o nostryfikację (wypełnionego po polsku lub angielsku) najczęściej należy dołączyć następujące dokumenty:
kopia dyplomu, który ma być nostryfikowany *
kopia dokumentów przedstawiających przebieg kształcenia (np. wykaz przedmiotów i ocen, suplement do dyplomu) *
kopia dyplomu ukończenia szkoły wyższej i/lub świadectwa dojrzałości, na podstawie których zakwalifikowano kandydata na studia;
oświadczenie o dacie i miejscu urodzenia wnioskującego;
kopia translacji (sporządzonej przez polskiego tłumacza przysięgłego) wymienionych wyżej dokumentów.
* dokumenty mają być poświadczone przez notariusza lub konsula RP w danym kraju
Nie wolno zapominać, że postępowanie nostryfikacyjne jest płatne (maksymalnie 3205 zł). Warunki ewentualnego zwolnienia z opłaty ustala się bezpośrednio z wybraną uczelnią.
Na podstawie informacji zawartych w załączonym dossier, komisja nostryfikacyjna weryfikuje wniosek. Jeśli zostaną wykazane różnice w programach nauczania, uczelnia może zobowiązać kandydata do uzupełnienia ewentualnych braków. Odbywa się to najczęściej za pomocą egzaminów i praktyk zawodowych.
Jeśli wniosek jest kompletny, opłata uiszczona w terminie, a ewentualne dodatkowe wymagania spełnione, dyplom/tytuł naukowy zostaje uznany za równoważny swojemu polskiemu odpowiednikowi. Należy pamiętać, że tego typu decyzja jest wiążąca tylko w kraju, w którym została wydana. Przykładowo, ukraiński dyplom nostryfikowany w Polsce nie zostanie uznany na takich samych zasadach np. w Niemczech.
Ile trwa nostryfikacja dyplomu?
Datą, w której rozpoczyna się proces nostryfikacji, jest dzień doręczenia wniosku uczelni nostryfikującej. Zatem wnioskodawca może złożyć wniosek w terminie dogodnym dla siebie. Po otrzymaniu przez uczelnię wniosku, dokonuje się jego oceny formalnej. W przypadku stwierdzenia braków we wniosku uczelnia nostryfikująca wyznacza wnioskodawcy termin jego uzupełnienia w ciągu 14 dni. W przypadku nieuzupełnienia braków, wniosek nie zostaje rozpatrzony.
W terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku spełniającego wymagania formalne (czyli uzupełnienia ewentualnych braków) uczelnia nostryfikująca uznaje albo odmawia uznania dyplomu świadczącego o ukończeniu studiów za granicą jako równoważnego odpowiedniemu polskiemu dyplomowi i tytułowi zawodowemu.
Jakie instytucje dokonują nostryfikacji?
Nostryfikacja dyplomu może być dokonana przez uczelnię posiadającą kategorię naukową A+, A albo B+ w dyscyplinie, której dotyczy wniosek. W Polsce jest kilkadziesiąt uczelni posiadających taką kategorię. Co więcej, wiele z nich może udzielać nostryfikacji w więcej niż jednej dyscyplinie naukowej. Do takich uniwersytetów należą: Uniwersytet Jagielloński, Politechnika Śląska, AGH w Krakowie, Akademia Muzyczna we Wrocławiu czy Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku. Cały wykaz kategorii naukowych przyznanych w 2022 r. podmiotom systemu szkolnictwa wyższego i nauki jest dostępny na stronie gov.pl.
Dla przykładu zobacz, jakie uczelnie medyczne w Polsce dokonują nostryfikacji dyplomu:
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Gdański Uniwersytet Medyczny
Śląski Uniwersytet Medyczny
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Pomorski Uniwersytet Medyczny
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Powyższe uczelnie działają w oparciu o ustawę z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, mają osobowość prawną oraz są nadzorowane przez ministra zdrowia.
Stopnie, których nie da się nostryfikować
Niektórych tytułów uzyskanych za granicą nie można nostryfikować. Należą do nich roczne studia magisterskie, których – ze względu na krótki okres trwania – nie uznaje się za pełnoprawne studia II stopnia. Studia magisterskie muszą zatem trwać min. 2 lata.
Odmowa uznania dyplomu – co zrobić?
Jeśli uczelnia nostryfikująca porównując program studiów, uzyskane efekty uczenia się i uprawnienia zawodowe, praktyki zawodowe oraz czas trwania studiów na obydwu uczelniach (tj. swojej i tej, gdzie zdobyto wykształcenie) stwierdza różnice, może odmówić udzielenia nostryfikacji. W takiej sytuacji uczelnia nostryfikująca może zobowiązać wnioskodawcę do zdania określonych egzaminów lub odbycia praktyk zawodowych, określając warunki i terminy ich przeprowadzenia. W ten sposób wnioskodawca uzupełnia ewentualne różnice programowe, po czym powtórnie może ubiegać się o nostryfikację.
Czy jet możliwa nostryfikacja „w drugą stronę”?
Omówiliśmy nostryfikację dyplomów zdobytych na zagranicznych studiach. Czy jednak polski dyplom można nostryfikować za granicą? Taka możliwość zależy od obowiązujących w danym kraju przepisów o uznawalności wykształcenia. Wyjątek stanowią państwa związane z Polską umowami dwustronnymi – wówczas uznanie dyplomu następuje na zasadach określonych w umowie. Są to kraje, które wymieniliśmy w rozdziale Nostryfikacja dyplomów i stopni – informacje.
Czy nostryfikacja dyplomu w USA jest do zrobienia?
Jak podaje rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 2018 roku, polski odpowiednik amerykańskiego dyplomu uzyskanego po ukończeniu studiów pierwszego oraz drugiego stopnia może zostać ustalony w drodze nostryfikacji. W tym celu zazwyczaj trzeba zdać dwa dodatkowe egzaminy – TOEFL i test wiedzy z ukończonych studiów. Zatem nostryfikacja dyplomu w USA jest możliwa.
Nostryfikacja dyplomu w Holandii
Ponieważ Niderlandy nie są krajem, z którym Polska zawarła umowę międzynarodową, może rodzić się pytanie, czy nostryfikacja dyplomu w Holandii jest osiągalna? Tak, ale trzeba spełnić pewne warunki.
W Holandii funkcjonuje Nuffic – to holenderska organizacja zajmująca się internacjonalizacją edukacji. Na ich stronie poznasz dokładne wymagania dotyczące nostryfikacji dyplomu. To właśnie Nuffic dokonuje oceny uprawnień wnioskodawcy. Nie musisz się jednak kontaktować z nimi bezpośrednio. Zazwyczaj robi to uczelnia, w której składasz wniosek (jeśli chcesz uczyć się w Holandii).
Jeżeli zaś chcesz rozpocząć pracę zawodową, możesz zgłosić się do Krajowego Punktu Referencyjnego (NRP) SBB. Ponieważ sposób ubiegania się o uznanie zagranicznego dyplomu zależy od zawodu, warto skontaktować się z Nuffic, aby uzyskać przegląd regulowanych zawodów.
W czym pomaga Lagunita?
Nostryfikacja dyplomu nie musi być trudna i męcząca! Lagunita Education oferuje wsparcie w skomplikowanych procedurach nostryfikacyjnych. Pomagamy w skompletowaniu niezbędnych dokumentów w terminie oraz w przygotowaniu się do ewentualnych egzaminów.
Serdecznie zachęcamy do kontaktu!
Najczęstsze pytania
Na czym polega nostryfikacja dyplomu?
Nostryfikacja dyplomu polega na ustaleniu odpowiednika dokumentu w danym kraju, jeśli nie może być on uznany za równoważny. Wnioskodawca musi udowodnić, że rzeczywiście posiada wiedzę i umiejętności poświadczone dyplomem. W tym celu dostarcza dokumenty opisujące przebieg studiów i efekty kształcenia. Czasami może być konieczne przystąpienie do egzaminów lub odbycie praktyk w celu wyrównania ewentualnych braków w programie.
Ile kosztuje nostryfikacja dyplomu?
Koszt nostryfikacji dyplomu jest ustalany przez instytucję, która dokonuje procedury. Przykładowo, w Polsce cena postępowania może wynosić maksymalnie 50% wynagrodzenia profesora wybranej uczelni. Szkoła ustala warunki i ewentualne zwolnienia z opłat. Chcąc nostryfikować polski dyplom za granicą, należy sprawdzić stawki w instytucji, która ma tego dokonać.
Gdzie nostryfikować dyplom?
Nostryfikacji dyplomów w Polsce dokonują uczelnie, które mają do tego uprawnienia (kategorię naukową A+, A lub B+ w określonej dziedzinie). Są to m.in. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku czy Warszawski Uniwersytet Medyczny.
Kto musi nostryfikować dyplom?
Systemy szkolnictwa wyższego w Europie i USA są dość ujednolicone, dlatego większości uzyskanych dyplomów nie trzeba nostryfikować. Przykładowo, polski magister lub licencjat z ekonomii może bez przeszkód podjąć pracę w zagranicznym banku czy agencji nieruchomości. Wyjątki dotyczą zazwyczaj kwalifikacji w zawodach związanych z medycyną (lekarz, stomatolog) oraz architekta i nauczyciela.
Zobacz film z Karoliną i przekonaj się, dlaczego warto rozpocząć studia za granicą