Studia w Szwecji dla Polaków – kompendium wiedzy

Jak wyglądają studia w Szwecji?

Na szwedzki system szkolnictwa wyższego składa się aż 48 instytucji, z czego 39 oferuje studia w Szwecji po angielsku. Są to uniwersytety, czyli jednostki mogące przyznawać stopnie naukowe, oraz kolegia uniwersyteckie (högskolor) i sztuk pięknych, stosowanych i performatywnych (konstnärliga högskolor), które takich uprawnień nie mają lub mają, ale w ograniczonym stopniu. 

System boloński zapewnia transfer punktów ECTS i podział kształcenia na trzy etapy. Najpopularniejsze wśród zagranicznych studentów są studia I i II stopnia, odpowiadające polskiemu tytułowi licencjata i magistra. Co warto o nich wiedzieć?

• Studia licencjackie w Szwecji (I stopnia) – dostępne w dwóch wariantach; dwuletnie (krótsze, 120 ECTS) kończą się egzaminem högskoleexamen, a trzyletnie (180 ECTS) uprawniają do zdobycia tytułu kandidatexamen, czyli licencjata.
  
• Studia magisterskie w Szwecji II stopnia – można je podjąć tylko po trzyletnim programie licencjackim. W tym przypadku także dostępne są dwie ścieżki do wyboru: studia roczne (60 ECTS) i dwuletnie (120 ECTS); oba kończą się zdobyciem tytułu magistra.
  
  

Studia na poziomie doktoranckim trwają zazwyczaj 4 lata (240 ECTS). Podejmują je ci, którzy dobrze czują się w środowisku uniwersyteckim i pragną doskonalić się w swojej dziedzinie. Aby je ukończyć, należy samodzielnie prowadzić niezależne badania naukowe i przedstawić wyniki w pracy doktorskiej. Mniej więcej w połowie programu należy napisać pracę podsumowującą i uzyskać zaliczenia z wymaganej liczby przedmiotów. Po obronie można zakończyć naukę i uzyskać tytuł licentiatexamen lub kontynuować kształcenie i po około dwóch latach zdobyć stopień naukowy doktorsexamen.

Szwedzki system edukacji wyższej jest uznawany za jeden z nowocześniejszych w Europie, a tamtejsza oferta edukacyjna jest bardzo bogata – do wyboru są kierunki akademickie i zawodowe, a międzynarodowi kandydaci mogą wybrać studia w Szwecji po angielsku albo po szwedzku. Uczelnie dają dużą swobodę kształtowania swojego planu nauczania – pozwala to dopasować kształcenie do swoich zainteresowań naukowych i/lub celów zawodowych.

Jak dzieli się rok akademicki w Szwecji?

Rok akademicki w Szwecji dzieli się na dwa semestry trwające po około 20 tygodni. Pierwszy (jesienny) zaczyna się na przełomie sierpnia i września; trwa do połowy stycznia. Drugi (wiosenny) ma swój początek w połowie stycznia, a koniec – na przełomie maja i czerwca. Studia w Szwecji w pełnym wymiarze godzin zajmują około 40 godzin tygodniowo (zajęcia + praca własna). 

Jakie są najlepsze uniwersytety w Szwecji?

Uniwersytet w Sztokholmie czy Lund i inne słynne szwedzkie szkoły wyższe są chętnie wybierane przez kandydatów z UE, bo oferują naprawdę wysoką jakość kształcenia i szeroką ofertę kierunków po angielsku. Co więcej, sześć tamtejszych uczelni znajduje się w globalnym TOP200, z czego dwie figurują w pierwszej światowej setce. Najlepsze uniwersytety według rankingu QS Top Universities to:

1. KTH Królewski Instytut Technologiczny – 74. pozycja,
2. Uniwersytet w Lund – 75. pozycja,
   
3. Uniwersytet w Uppsali – 103. pozycja,
4. Uniwersytet Sztokholmski  – 128. pozycja,
5. Uniwersytet Technologiczny Chalmersa – 139. pozycja,
6. Uniwersytet w Göteborgu – 194. pozycja.

W sumie w zestawieniu najlepszych ~1500 uniwersytetów na świecie aż 8 jest zlokalizowanych w Szwecji. Poniżej można znaleźć zbiór przydatnych informacji na temat kilku różnych uczelni – zarówno z wymienionej czołówki, jak i spoza niej.

Instytut Karolinska, czyli najlepsze studia medyczne w Szwecji

To szkoła założona w 1810 roku z inicjatywy samego króla Karola XIII. Instytut zarządza szpitalem Karolinska oraz dwoma kampusami w Solnie w okolicy Sztokholmu oraz w Huddinge. Obecnie uczy się tam około 6700 studentów. Jako ciekawostkę można dodać, że to właśnie tam po raz pierwszy wszczepiono rozrusznik serca w 1958 roku.  

Uniwersytet oferuje najlepsze studia medyczne w Szwecji, a w rankingach globalnych w tej dziedzinie plasuje się w TOP10. Jest to idealne miejsce dla aspirujących lekarzy. Studenci mają tam rzadką okazję uczestniczyć w badaniach naukowych: począwszy od badań typowo eksperymentalnych, aż po praktyki pielęgniarskie. Według najnowszego zestawienia przedmiotowego QS, Instytut Karolinska oferuje też siódme najlepsze na świecie programy w dziedzinie stomatologii. 

Studia medyczne w Szwecji a język: aby aplikować na program medyczny (sześcioletni), trzeba posługiwać się językiem szwedzkim. Podobnie jest ze stomatologią (pięcioletnią w Instytucie Karolinska). Żadna uczelnia w Szwecji (m.in. Uniwersytety w Lund i Göteborgu) nie oferuje medycyny po angielsku. 

Należy pamiętać, że oferta Instytutu Karolinska zawiera wiele pokrewnych programów dla osób, które nie posługują się językiem szwedzkim. Dla zagranicznych studentów rozważających studia w Szwecji kierunki po angielsku na poziomie magisterskim to m.in.:

• biostatystyka i nauka o danych,
  
• informatyka medyczna,
• nauki o żywieniu,
• toksykologia.

Na poziomie licencjackim po angielsku w Instytucie Karolinska dostępna jest wyłącznie biomedycyna. Warto zwrócić uwagę, że w kategorii nauk biologicznych uczelnia ta uplasowała się na 17. miejscu w światowym rankingu QS.

Uniwersytet w Sztokholmie

Uniwersytet w Sztokholmie, założony w 1878 roku, to największa uczelnia w Szwecji, należąca do najstarszych tego typu placówek w kraju. Obecnie uczy się tam około 30 tysięcy studentów. Najpopularniejsze kursy, które można tam podjąć to m.in.:

• psychologia,
• kryminologia,
• stosunki międzynarodowe,
• globalna ekonomia polityczna.

Stołeczna uczelnia ma zdecydowanie szerszą ofertę dla tych, których interesują magisterskie studia w Szwecji. Na poziomie licencjackim dostępnych jest tylko kilka programów, m.in. międzynarodowy biznes i polityka, nauki o ziemi (w większości zdalnie) czy studia latynoamerykańskie ze specjalizacją w języku hiszpańskim/portugalskim.

Uniwersytet w Lund

Uniwersytet w Lund funkcjonuje od 1666 roku. Na uczelni kształci się 45-50 tys. studentów, z czego średnio 1/4 to kandydaci zza granicy, pochodzący z ponad 130 różnych krajów.  Szkoła składa się z 9 wydziałów oraz posiada 3 kampusy: w Lund, Helsingborgu i Malmö.  Jeśli chodzi o ofertę kierunków po angielsku, uczelnia może pochwalić się 10 programami na poziomie licencjackim i ponad 130 dla kandydatów na magisterkę. Poniżej zaprezentowano kilka przykładów.

Uniwersytet w Lund to dobre miejsce dla osób, którym zależy na zdobywaniu międzynarodowego doświadczenia. Poza wieloma programami w języku angielskim, uczelnia oferuje mnóstwo możliwości wymian studenckich – ma podpisane umowy z około 560 uniwersytetami w 70 krajach.

Jonkoping Szwecja

Jonkoping University to uczelnia o charakterze międzynarodowym, która przyciągnęła do swoich murów ponad 7,8 tys. studentów, w tym prawie 2 tys. zagranicznych pochodzących ze 100 krajów na świecie. Stanowią oni ponad 25% wszystkich osób uczących się w Jonkoping University. 

Uczelnia oferuje kilka programów licencjackich w języku angielskim, m.in. z ekonomii, zarządzania marketingowego, protetyki i ortopedii czy projektowania dla nowych mediów. Dla rozważających magisterskie studia w Szwecji kierunki po angielsku są liczniejsze, obejmujące ponad 20 propozycji. Są to m.in.:

• inżynieria AI,
• analiza finansowa,
• przedsiębiorczość strategiczna,
• logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw.

Uczelnia współpracuje z 320 szkołami partnerskimi, dzięki czemu może zaoferować zdobywanie praktycznej wiedzy, np. poprzez udział w projektach, współprowadzenie badań, wymiany studenckie czy kursy/staże zawodowe. Wśród firm partnerskich Jonkoping University można wyróżnić przedsiębiorstwa takie jak Saab, Husqvarna czy Thule.

Linköping University 

Uniwersytet w Linköping jest ceniony szczególnie wśród kandydatów interesujących się inżynierią – to dziedzina, która prężnie się tam rozwija. Linköping University znajduje się na 7. miejscu w krajowym rankingu najlepszych uczelni. Kształci się tam ponad 40 tys. studentów, z czego 1500 stanowią kandydaci zza granicy.

Na poziomie licencjackim można tam studiować tylko jeden kierunek w języku angielskim – to biomedycyna eksperymentalna i przemysłowa. Aplikując na studia magisterskie, wybór jest większy, bo obejmuje aż 30 pozycji.

Szwecja studia po angielsku [poziom magisterski]:

• inżynieria lotnicza, 
• etologia i biologia zwierząt,
• statystyka i uczenie maszynowe,
  
• ekologia i zrównoważony rozwój,
  
• inteligentne systemy komunikacyjne.

To oczywiście tylko przykłady – całą ofertę można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej uczelni.

Studia w Szwecji kierunki po angielsku – jak dokonać wyboru?

Oczywiście najatrakcyjniejsze studia w Szwecji wśród obcokrajowców to te wykładane po angielsku, dlatego wymienione wyżej kierunki cieszą się dużą popularnością. Szwedzkie uniwersytety prowadzą studia w języku angielskim już na poziomie licencjackim. Nie należy więc porzucać marzeń o wyjeździe z powodu języka. Bez problemu można porozumieć się tu po angielsku zarówno w codziennej komunikacji, jak i na uniwersytecie.

W przypadku programów po angielsku kandydaci na studia muszą dostarczyć certyfikaty TOEFL lub IELTS. Chcąc spróbować swoich sił ucząc się po szwedzku, można skorzystać z kilku opcji szlifowania języka. Niektóre uczelnie (np. Uniwersytet w Sztokholmie i w Lund) oferują kursy szwedzkiego dla studentów, którzy chcą doskonalić swoje kwalifikacje komunikacyjne. Uniwersytet w Linköping umożliwia dodatkowo podjęcie rocznych studiów językowych. Pomaga to w zrealizowaniu wymagań wstępnych – od kandydatów na kierunki realizowane po szwedzku,  obowiązkowy jest certyfikat TISUS (Test in Swedish for University Studies). 

Szwecja studia po angielsku popularne wśród studentów:

• chemia,
• robotyka,
• geoekologia,
  
• architektura,
• matematyka,
  
• neurobiologia,
• nanotechnologia,
  
• zdrowie publiczne,
• fizyka obliczeniowa.
  

Oczywiście, nie ma co oglądać się na tłum – czując się lepiej przykładowo w naukach humanistycznych, warto wybrać studia właśnie w tym kierunku. W podjęciu decyzji mogą pomóc rankingi przedmiotowe, wskazujące najlepsze uniwersytety w Szwecji w wybranej przez siebie dziedzinie.

Przykładowo, w kategoriach architektura albo matematyka według QS by Subject niewątpliwym liderem jest KTH Królewski Instytut Technologiczny plasujący się kolejno na 30. i 45. miejscu w skali światowej. Stockholm School of Economics, jak sama nazwa wskazuje, oferuje doskonałe programy w dziedzinie ekonomii i ekonometrii (pozycja 52). Na socjologię najlepiej zapisać się do Uniwersytetu w Sztokholmie (miejsce 38), w Lund (miejsce 61) albo w Uppsali (miejsce 98). Jak dostać się na wymarzoną, szwedzką uczelnię?

Studia w Szwecji wymagania i terminy – jak i kiedy aplikować?

Aby aplikować na studia I stopnia, należy mieć zdaną maturę. Na programie magisterskim wymagany jest licencjat, a na doktoracie – tytuł magistra lub 240 punktów ECTS z poprzednich lat studiów (z II stopnia minimum 60 pkt).

Wniosek o przyjęcie na studia w Szwecji dla Polaków składa się za pośrednictwem strony universityadmissions.se. Do podania należy załączyć następujące dokumenty:

• transkrypcja ocen za szkoły średniej/studiów;
  
• świadectwo ukończenia szkoły średniej/studiów;
• paszport/dowód osobisty – w celu udokumentowania obywatelstwa UE;
• certyfikat językowy – w przypadku IELTS najczęściej wymaga się wyniku 6,5 pkt, a TOEFL na minimum 90 pkt; warto jednak sprawdzić progi punktowe przed aplikacją.

Studia w Szwecji wymagania a kierunek: na niektórych programach można natknąć się na dodatkowe wymagania. Przykładowo, na Uniwersytecie w Uppsali może być dodatkowo wymagany życiorys, kopia pracy licencjackiej, Statement of Purpose (odpowiednik listu motywacyjnego) czy referencje. W skompletowaniu i/lub napisaniu potrzebnych dokumentów pomagają doświadczeni mentorzy Lagunita Education.

Egzaminy wstępne zdarzają się naprawdę bardzo rzadko. Jeśli liczba chętnych na studia przewyższa liczbę miejsc, uczelnie przeprowadzają konkursy świadectw maturalnych, rozmowy kwalifikacyjne lub oceniają doświadczenie zawodowe. 

Terminy aplikacji, czyli kiedy złożyć wniosek na studia?

Terminy rekrutacji mogą różnić się w zależności od uczelni; na ogół jednak wnioski należy składać: 

• na semestr jesienny – od połowy października do połowy stycznia;
• na semestr wiosenny – od czerwca do połowy sierpnia.

Wyników rekrutacji należy spodziewać się odpowiednio w marcu (licencjat) i kwietniu (studia magisterskie w Szwecji) oraz w październiku dla osób aplikujących na semestr wiosenny.

Jak otrzymać pozwolenie na pobyt w Szwecji?

By wjechać do Szwecji, wystarczy paszport lub dowód osobisty. Bez dodatkowych formalności można przebywać w tym kraju przez rok. Planując dłuższy pobyt, trzeba się zarejestrować w ewidencji ludności (folkbokförd) i uzyskać szwedzki odpowiednik numeru PESEL, czyli Personnumer (PN).

PN pozwala ubiegać się o ubezpieczenie zdrowotne oraz stypendium, dlatego warto zająć się tą sprawą w pierwszej kolejności. Aby zdobyć ,,szwedzki PESEL”, należy skontaktować się z urzędem podatkowym.

W celu rejestracji do ewidencji, można wylegitymować się przed urzędnikami, pokazując im paszport lub dowód osobisty, a także zaświadczenie o przyjęciu na studia, dowód ubezpieczenia zdrowotnego (np. kartę EKUZ) i wypełniony wniosek. Urzędnicy poproszą również o złożenie oświadczenia o posiadaniu wystarczających środków finansowych. 

Czy studia w Szwecji dla Polaków są płatne?

Bez względu kierunek, rodzaj uczelni (prywatna/publiczna) i tryb nauczania (stacjonarny/zaoczny) – studia w Szwecji za darmo dotyczą wszystkich obywateli UE. Z bezpłatnej nauki można skorzystać na wszystkich poziomach – zarówno licencjackim, magisterskim, jak i doktoranckim. Należy jednak liczyć się z tym, że koszty utrzymania mogą być tam zdecydowanie wyższe niż w Polsce. Jak się prezentują

Studia w Szwecji koszty utrzymania

Brak opłat za czesne nie oznacza jednak, że studia w Szwecji są całkowicie darmowe. Miesięczne koszty zakwaterowania, transportu, pomocy naukowych, a także wyżywienia wynoszą średnio 10 tys. SEK, co w przeliczeniu na  złotówki wynosi około 4000 złotych. Należy pamiętać, że podane stawki są szacunkowe, więc dla wybierających studia w Szwecji koszty utrzymania są wyższe lub niższe, w zależności od stylu życia i nawyków.

Koszt zakwaterowania pochłania większość budżetu przeciętnego studenta. Akademik to najczęściej wybierany rodzaj zakwaterowania w Szwecji. Mieszkając w domu studenta, można nie tylko integrować się z innymi, ale także sporo zaoszczędzić. Miesięcznie za wynajem płaci się średnio 7 tys. SEK, w zależności od lokalizacji. Przykładowo, w Göteborgu czy Sztokholmie prawdopodobnie będzie drożej niż w Lund czy Solnie, gdzie znajduje się Instytut Karolinska.

Produkty spożywcze w Szwecji są średnio dwukrotnie droższe niż w Polsce. Średni koszt wyżywienia w Szwecji wynosi 2-3 tys. SEK miesięcznie. W zależności od stosowanej diety, stawka ta może być wyższa lub niższa.

Podobnie jak w Polsce, tak i w Szwecji studenci mają zniżki na komunikację miejską. Autobusowy bilet jednorazowy kosztuje około 35 SEK, a na miesięczny trzeba wydać średnio 835 SEK. Jazda TAXI jest najdroższa, bo kosztuje około 20 SEK od jednego przejechanego kilometra. Dobrą alternatywą jest jazda rowerem, za który płaci się średnio 160 SEK dziennie. Wypożyczenie roweru na tydzień w jednej ze szwedzkich wypożyczalni kosztuje 1400 SEK lub ~2200 SEK za rower elektryczny. 

Orientacyjnie warto uwzględnić, że wyjście do kawiarni w Szwecji wiąże się z kosztem od 65 do 115 SEK, posiłek w fast foodzie to wydatek rzędu 80-100 SEK, a za obiad w średniej klasy restauracji płaci się około 400 SEK. 

Studia w Szwecji obligują do zakupu wielu książek. Koszty za pomoce naukowe wynoszą średnio 500-700 SEK miesięcznie.

Jakie pokryć koszty życia na studiach w Szwecji?

Biorąc pod uwagę wysokie koszty utrzymania, wielu studentów przyjeżdżających na studia do Szwecji stara się o wsparcie finansowe. Większość programów stypendialnych jest przeznaczona dla kandydatów spoza UE, jednak Polacy mogą zwrócić się do Centralnej Komisji ds. Studenckich (CSN, Centrala studiestödsnämnden). Instytucja może udzielić kredytu studenckiego z niskim oprocentowaniem lub przyznać bezzwrotny zasiłek.

Wniosek można złożyć online za pośrednictwem strony csn.se. Nie ma na to ściśle określonego terminu, ale warto zrobić tuż po wysłaniu swojej aplikacji na studia w Szwecji. Nie ma potrzeby czekania na akceptację ze strony uczelni. W formularzu trzeba podać istotne informacje, takie jak data rozpoczęcia i zakończenia studiów czy liczba punktów ECTS w danym programie.

Zasiłek na studia w Szwecji dla Polaków

Wspomniany zasiłek jest przyznawany w wysokości ~1000 SEK tygodniowo. W skali roku akademickiego grant jest równy kwocie 40 tys. SEK, co daje ponad 15 tys. złotych! O otrzymaniu dofinansowania i jego wysokości decyduje m.in. tryb nauki (pełny/niepełny wymiar godzin), łączny czas kształcenia (do 240 tygodni) i dochody rodziny studenta. Ważnym warunkiem jest też zatrudnienie w Szwecji przez określony czas, powiązania rodzinne albo uzyskanie zezwolenia na pobyt stały.

Kredyty studenckie na studiach w Szwecji 

Jak wspomniano wcześniej, studia w Szwecji mogą być opłacone dzięki pożyczce na korzystnym oprocentowaniu (1,23% w 2024 roku). W ramach kredytu student może otrzymać maksymalnie ~2300 SEK tygodniowo.

W trakcie studiów uczniowie nie muszą martwić się spłatą. Następuje ona nie wcześniej niż 6 miesięcy od dnia otrzymania ostatniego kredytu na uczelni. Na zwrot pożyczonej sumy student ma wiele czasu, bo do 25 lat. 

Praca dla studenta w Szwecji

Studia w Szwecji dla Polaków, jako obywateli państwa członkowskiego UE, wiążą się ze swobodą pracowania w trakcie nauki. Nie trzeba żadnych pozwoleń. Wakatów można szukać m.in. za pośrednictwem uczelni. Przykładowo, studenci Uniwersytetu Sztokholmskiego mają dostęp do wewnętrznego portalu pracy MyCareer.

Obcokrajowcy mogą też liczyć na pracę w sektorze gastronomicznym i hotelarskim, a także w branży handlowej. Zarobki w Szwecji są trzykrotnie wyższe niż w Polsce, bo minimalna stawka za godzinę wynosi jakieś 135 SEK (ok. 50 zł).

Jak skutecznie aplikować na studia w Szwecji?

Studia w Szwecji za darmo, szeroka oferta programów w języku angielskim oraz doskonała jakość kształcenia przyciągają mnóstwo kandydatów, a to oznacza dużą konkurencję w procesie rekrutacyjnym. Aby zwiększyć swoje szanse, warto skorzystać ze wsparcia Lagunita Education. 

Nasi mentorzy wspierają swoich podopiecznych na każdym etapie starania się o studia w Szwecji: od założenia konta na universityadmissions, przez przygotowanie do egzaminów językowych (sprawdź: kurs TOEFL, kurs IELTS) aż po aplikację o dofinansowanie. Przedstaw nam swoje potrzeby, a pomożemy Ci osiągnąć Twoje cele! 

W naszym zespole działają studenci i absolwenci prestiżowych, zagranicznych uczelni. Jest wśród nas m.in. Oliwia, której udało się dostać na Uniwersytet w Lund. Chętnie podzielimy się z Tobą swoim doświadczeniem, dzięki czemu bez problemu dostaniesz się na najlepsze szwedzkie uczelnie.

Studia w Szwecji dla Polaków są możliwe! Zapraszamy do współpracy!

Oceń artykuł: